Ostatnia aktualizacja 23 kwietnia, 2024
Podczas zakupu sprzętu komputerowego, tabletów lub smartfonów większość myśli o tym ile pamięci RAM ma mieć to urządzenie, ale niewiele osób wie, co to jest pamięć ROM. Do czego jest wykorzystywana i czy faktycznie jest potrzebna w nowoczesnym sprzęcie?
Czym jest ROM?
Pamięć ROM (ang. Read-Only Memory) jest rodzajem pamięci, w której raz zapisane dane nie mogą być zmienione i służą tylko do odczytu. Dzięki takiej właściwości, po odłączeniu zasilania zapisane w niej informacje nie znikają. Inaczej jest w przypadku pamięci RAM (ang. Random Access Memory). Pamięci ROM są bardzo trwałe i odporne na utratę danych w wyniku działania przeciążeń itp.
Określenia tego używa się zarówno do pamięci mającej formę kości elektronicznej, jak również do płyt typu CD-ROM lub DVD-ROM, na co wskazuje drugi człon ich nazwy.
Jak wspomniano wcześniej, nie da się zmienić danych w elektronicznej pamięci ROM, ale są jej odmiany, które na to pozwalają. Aby tego dokonać, konieczne jest posiadanie odpowiedniego sprzętu, zwanego programatorem i modułu przygotowanego do zapisu danych.
Zobacz: jak wybrać monitor do 500 zł?
Pamięć ROM – rodzaje i zastosowanie
Prócz wymienionych wcześniej rodzajów, pamięć ROM dzielimy ze względu na sposób zapisywania na nich danych i podatność na jej modyfikację lub kasowanie. Mogą one być wykorzystywane w różnoraki sposób.
Rodzaje pamięci ROM
- ROM (Read-Only Memory) – dane są na niej zapisywane w procesie produkcji
- PROM (Programmable ROM) – moduły tego typu są przygotowane do zaprogramowania. Można wgrać do nich dane jednokrotnie, gdyż potem znika możliwość modyfikacji i skasowania tychże danych.
- EPROM (Errasable Programmable ROM) – pamięci, które po zapisaniu można skasować za pomocą światła ultrafioletowego. W tym celu mają wbudowane okienko ze szkła pozwalające na zastosowanie tego procesu. Po kasowaniu można ponownie wprowadzić nowe dane.
- EEPROM (Electrically Errasable Programmable ROM) – pamięci, które można kasować i programować elektrycznie.
Sprawdź: co kryje się za hasłem Gamedev praca?
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo:
Zastosowanie ROM-ów
Nieulotne i bezpieczne pamięci ROM stosowane są właściwie w niemal wszystkich urządzeniach elektronicznych.
Można je znaleźć w prostych zabawkach, które wykorzystują zapisane w takiej pamięci melodyjki, odgłosy, a także inne dane potrzebne do działania.
W komputerach i laptopach pamięci ROM stosuje się do zapisywania w nich tak zwanego oprogramowania startowego zwanego BIOSem. Dzięki temu możliwe jest zastosowanie systemu operacyjnego, który korzysta z zapisanych w tej pamięci danych. Podobną rolę pamięć ta odgrywa w tabletach, smartfonach, konsolach. Co więcej, jest stosowana także w innych zaawansowanych sprzętach elektronicznych, jak choćby nowoczesnych sprzętach małego i dużego AGD.
Płyty CD, DVD, a także Blu-Ray także są pamięciami typu ROM, gdyż w procesie produkcji zapisuje się na nich dane, których nie można skasować, nie uszkadzając nośnika.
Technologia produkcji ROM
Produkcja ROM obejmuje skomplikowane i wysoko zaawansowane procesy, które pozwalają na tworzenie nieulotnych mikroukładów pamięciowych.
Proces produkcyjny rozpoczyna się od projektowania układu, w którym inżynierowie przy pomocy specjalistycznego oprogramowania CAD tworzą mapę połączeń elektrycznych i struktur zapisanych w mikroukładzie.
Następnie do nanoszenia tych wzorów na krzemową płytkę stosuje się proces litografii. Podczas tej czynności używa się światła UV do przekazywania wzoru z maski na warstwę światłoczułego materiału pokrywającego wafel krzemowy. Po wytrawieniu nadmiarowego materiału, pozostają tylko struktury krzemowe odpowiadające przyszłym ścieżkom przewodzącym i elementom pamięci ROM.
W zależności od typu pamięci, dalsze procesy mogą obejmować dopalanie danych w pamięci PROM poprzez specjalne urządzenia programujące, czy też zastosowanie procesów chemicznych umożliwiających wielokrotne kasowanie i zapisywanie danych w pamięciach EPROM i EEPROM.
Dzięki temu, że każdy etap produkcji jest ściśle kontrolowany, możliwe jest osiągnięcie wysokiej precyzji i niezawodności gotowych mikroukładów pamięci ROM.
ROM a inne nośniki pamięci
RAM
W porównaniu z pamięcią RAM, ROM-y są bardziej ograniczone pod względem elastyczności. RAM jest dynamicznym rodzajem pamięci, która umożliwia swobodne zapisywanie i usuwanie danych. Czyni ją to idealnym rozwiązaniem do zastosowań wymagających szybkiego dostępu do informacji i szybkich zmian w danych.
Jednakże ROM-y oferują dużo większą trwałość i bezpieczeństwo danych, ponieważ informacje w nich zapisane przechowuje się na stałe i nie da się ich przypadkowo usunąć lub zmienić. Dlatego też ROM-y są idealnym rozwiązaniem dla kluczowych informacji, które muszą być bezpiecznie przechowywane na dłuższy czas.
Dysk twardy
ROM-y mają mniejszą pojemność od dysków twardych, ale są bardziej niezawodne i trwałe. Dyski twarde są dynamicznymi nośnikami danych, które umożliwiają zapis i odczyt informacji z dysku w dowolnym momencie.
Wadą dysków twardych jest ich podatność na uszkodzenia, awarie i zgubienie. W tym kontekście ROM wykazuje się większą odpornością z uwagi na wyżej opisany charakter.
Pendrive
Podobnie jak ROM-y, pendrive’y są przenośnymi nośnikami danych, które umożliwiają łatwe przenoszenie informacji między różnymi urządzeniami. Jednakże ich trwałość i nieusuwalność danych są ograniczone. Pendrive’y są podatne na awarie i łatwo je zgubić, a dane na nich przechowywane mogą być przypadkowo usunięte lub zmienione. W przypadku ROM-ów dane są bezpieczne i trwałe, a ich nieusuwalność gwarantuje ich trwałe przechowywanie.
Ilustracja: Wikimedia
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł. Obserwuj EnterTheCode.pl w Wiadomościach Google, aby być na bieżąco.
Czytaj więcej:
Metaverse internetem nowej generacji
IMHO – co oznacza tak naprawdę?
Jak skutecznie przeprowadzić exit interview?
