Ostatnia aktualizacja 17 maja, 2022
Początkujący programiści zazwyczaj korzystają z takich systemów operacyjnych jak Windows i macOS, ale nie wiedzą, że istnieją też takie systemy jak Unix, Linux i ich pochodne. Czym różni się Unix od Linuxa i jakie mają zastosowania?
System Unix – czym jest i gdzie się go używa?
System operacyjny Unix powstał pod koniec lat 60-tych w laboratoriach Bell Labs, które były działem badawczym giganta telekomunikacyjnego AT&T, przejętym później przez Nokię. Z tych laboratoriów wywodzi się aż 15 ludzi, których uhonorowano Nagrodami Nobla.
UNIX jest obecnie zarejestrowanym znakiem towarowym The Open Group. Jest ono konsorcjum przemysłowym tworzącym standardy w dziedzinie oprogramowania. Jest sponsorowane przez takie firmy jak Fujitsu, Hitachi, HP, IBM, SUN i inne.
Kod Unixa został napisany ostatecznie w języku C, co sprawiło, że łatwiej było implementować go na różnych urządzeniach. Jedną z jego najważniejszych cech jest hierarchiczny system plików, który jest stosowany do dziś.
Licencje na wykorzystanie Unixa sprzedawano uniwersytetom oraz firmom komercyjnym. Licencjonowanie oznaczało, że nie można go było modyfikować i rozpowszechniać po zmianach.
Unix stosuje się w serwerach, komputerach typu mainframe, a także innych komputerach. Działa on także na komputerach Mac jako macOS (wcześniej OS X).
System Linux – czym jest i gdzie się go używa?
Linux to tak naprawdę nie jeden system operacyjny, a cała rodzina różnych dystrybucji. Są to systemy wykorzystujące różne środowiska graficzne i mające na starcie różne aplikacje, z których może korzystać użytkownik. Ich podstawą jest jądro, które stworzył Linus Torvalds na początku lat 90tych, jako podstawę budowanego przez siebie hobbystycznie otwartego systemu operacyjnego dla procesorów i386 oraz i486.
Aby jednak system powstał, użyto bibliotek Projektu GNU (akronim od „GNU’s not Unix”). Był to system, który tworzył Richard Stallman. Aby jednak dało się go używać, należało kompilować go na danej maszynie, co nie było prostym zadaniem.
Aby ułatwić ten proces, wielu zapaleńców i firm stworzyło własne dystrybucje, które można zainstalować zamiast lub obok systemów takich jak Windows, a niektóre dają się także uruchomić bezpośrednio z płyty CD, DVD lub innych pamięci przenośnych podłączanych poprzez USB. Więcej o Linux można się dowiedzieć na Wikipedii.
Linuxa można używać na serwerach, w tym wszystkich superkomputerach z listy TOP500 i stacjach roboczych odpowiedzialnych za efekty specjalne i animacje w filmach. Stosuje się go w aparaturze medycznej, w tym tomografach komputerowych, nawigacjach satelitarnych, systemach odpowiedzialnych za giełdy, sterowanie ruchem itp.
Znajduje on zastosowanie także w zwykłych komputerach, nawet tych najsłabszych. Oczywiście wtedy należy wybrać dystrybucję o prostym interfejsie i niezbyt dużych wymaganiach. Dzięki temu nawet stare komputery lub laptopy mogą zyskać nowe życie. Do wielu, nawet egzotycznych, urządzeń dostępne są sterowniki, dzięki czemu ich podzespoły mogą być w pełni wykorzystane.
Sprawdź: Raspberry Pi Zero – dobra opcja dla początkujących
Na bazie Linuxa powstały takie mobilne systemy operacyjne jak Google Android, czy Huawei Harmony OS.
Unix, Linux – czym się różnią?
Poniżej przedstawimy kilka najważniejszych różnic pomiędzy tymi systemami:
- Oryginalny system operacyjny Unix nie jest darmowy, a Linux jest darmowy i dodatkowo open-source.
- Linux nie zawiera kodu Unixa, jest napisany od nowa.
- Unix jest kompletnym systemem operacyjnym, a Linux to tak naprawdę tylko jądro.
- Unixa opracowano głównie dla dużych stacji roboczych i serwerów. Linux został opracowany dla komputerów osobistych, ale obecnie stosowany jest w całej gamie różnych urządzeń.
- Linux obsługuje większą liczbę systemów plików niż Unix.
Zobacz: Linux Lite – dlaczego warto?
