Centrum wiedzy o technologiach i pracy w IT
unix-linux-czym-sie-roznia-przeznaczenie

Unix, Linux – czym się różnią i dla kogo są przeznaczone?

Ostatnia aktualizacja 15 marca, 2024

Początkujący programiści zazwyczaj korzystają z takich systemów operacyjnych jak Windows i macOS, ale nie wiedzą, że istnieją też takie systemy jak Unix, Linux i ich pochodne. Czym różni się Unix od Linuxa i jakie mają zastosowania?

Nie udało się zapisać Twojej subskrypcji. Spróbuj ponownie.
Udało się! Widzimy się niebawem – newsletter wysyłamy w każdy wtorek

Otrzymuj za darmo unikalne poradniki, dane i wiedzę o pracy w IT – dostarczane co tydzień

Klikając “Zapisz mnie” wyrażasz zgodę na otrzymywanie e-maili od redakcji, a także ofert partnerów oraz akceptujesz naszą Politykę prywatności.

System Unix – czym jest i gdzie się go używa?

System operacyjny Unix powstał pod koniec lat 60-tych w laboratoriach Bell Labs, które były działem badawczym giganta telekomunikacyjnego AT&T, przejętym później przez Nokię. Z tych laboratoriów wywodzi się aż 15 ludzi, których uhonorowano Nagrodami Nobla.

UNIX jest obecnie zarejestrowanym znakiem towarowym The Open Group. Jest ono konsorcjum przemysłowym tworzącym standardy w dziedzinie oprogramowania. Jest sponsorowane przez takie firmy jak Fujitsu, Hitachi, HP, IBM, SUN i inne.

Kod Unixa został napisany ostatecznie w języku C, co sprawiło, że łatwiej było implementować go na różnych urządzeniach. Jedną z jego najważniejszych cech jest hierarchiczny system plików, który jest stosowany do dziś.

Licencje na wykorzystanie Unixa sprzedawano uniwersytetom oraz firmom komercyjnym. Licencjonowanie oznaczało, że nie można go było modyfikować i rozpowszechniać po zmianach.

Unix stosuje się w serwerach, komputerach typu mainframe, a także innych komputerach. Działa on także na komputerach Mac jako macOS (wcześniej OS X).

System Linux – czym jest i gdzie się go używa?

Linux to tak naprawdę nie jeden system operacyjny, a cała rodzina różnych dystrybucji. Są to systemy wykorzystujące różne środowiska graficzne i mające na starcie różne aplikacje, z których może korzystać użytkownik. Ich podstawą jest jądro, które stworzył Linus Torvalds na początku lat 90tych, jako podstawę budowanego przez siebie hobbystycznie otwartego systemu operacyjnego dla procesorów i386 oraz i486.

Aby jednak system powstał, użyto bibliotek Projektu GNU (akronim od „GNU’s not Unix”). Był to system, który tworzył Richard Stallman. Aby jednak dało się go używać, należało kompilować go na danej maszynie, co nie było prostym zadaniem.

Aby ułatwić ten proces, wielu zapaleńców i firm stworzyło własne dystrybucje, które można zainstalować zamiast lub obok systemów takich jak Windows, a niektóre dają się także uruchomić bezpośrednio z płyty CD, DVD lub innych pamięci przenośnych podłączanych poprzez USB. Więcej o Linux można się dowiedzieć na Wikipedii.

Linuxa można używać na serwerach, w tym wszystkich superkomputerach z listy TOP500 i stacjach roboczych odpowiedzialnych za efekty specjalne i animacje w filmach. Stosuje się go w aparaturze medycznej, w tym tomografach komputerowych, nawigacjach satelitarnych, systemach odpowiedzialnych za giełdy, sterowanie ruchem itp.

Znajduje on zastosowanie także w zwykłych komputerach, nawet tych najsłabszych. Oczywiście wtedy należy wybrać dystrybucję o prostym interfejsie i niezbyt dużych wymaganiach. Dzięki temu nawet stare komputery lub laptopy mogą zyskać nowe życie. Do wielu, nawet egzotycznych, urządzeń dostępne są sterowniki, dzięki czemu ich podzespoły mogą być w pełni wykorzystane.

Sprawdź: Raspberry Pi Zero – dobra opcja dla początkujących

Na bazie Linuxa powstały takie mobilne systemy operacyjne jak Google Android, czy Huawei Harmony OS.

Unix, Linux – czym się różnią?

Poniżej przedstawimy kilka najważniejszych różnic pomiędzy tymi systemami:

  • Oryginalny system operacyjny Unix nie jest darmowy, a Linux jest darmowy i dodatkowo open-source.
  • Linux nie zawiera kodu Unixa, jest napisany od nowa.
  • Unix jest kompletnym systemem operacyjnym, a Linux to tak naprawdę tylko jądro.
  • Unixa opracowano głównie dla dużych stacji roboczych i serwerów. Linuxa opracowano dla komputerów osobistych, ale obecnie stosuje się go w całej gamie różnych urządzeń.
  • Linux obsługuje większą liczbę systemów plików niż Unix.

Wsparcie dla GUI

Zarówno Unix, jak i Linux umożliwiają użytkownikom interakcję z systemem za pomocą interfejsu graficznego użytkownika (GUI). Nie muszą więc polegać wyłącznie na interfejsie wiersza poleceń. Dzięki temu użytkownicy mogą korzystać z systemu za pomocą ikon, menu i okien, co zdecydowanie ułatwia korzystanie osobom nieposiadającym zaawansowanych umiejętności technicznych.

Niemniej jednak istnieje znacząca różnica między możliwościami GUI w Unixie i Linuxie. Unix oferuje kilka standardowych środowisk graficznych, takich jak CDE (Common Desktop Environment) czy GNOME.

W przypadku Linuxa użytkownicy mają do dyspozycji znacznie większy wybór środowisk graficznych. Zaliczają się do nich: GNOME, KDE, Xfce, LXDE, i wiele innych. Te środowiska graficzne Linuxa są zwykle bardziej dostosowywalne, co oznacza, że użytkownicy mogą zmieniać ich wygląd i działanie według swoich preferencji. Na przykład mogą zmieniać tematy, ikony, efekty wizualne, układ ekranu i wiele więcej. To bogactwo wyboru i elastyczności czyni Linuxa bardziej atrakcyjnym dla wielu użytkowników, którzy chcą mieć większą kontrolę nad swoim środowiskiem pracy.

Zobacz: Linux Lite – dlaczego warto?

Współpraca z innymi systemami

Systemy Unix i Linux oferują szerokie możliwości integracji i współpracy z innymi systemami. Stanowi to jeden z kluczowych czynników ich popularności i użyteczności w różnorodnych środowiskach komputerowych.

Dzięki otwartym standardom i protokołom, w szczególności SSH (Secure Shell), NFS (Network File System) czy Samba, umożliwiają one bezproblemową wymianę danych i zasobów z systemami Windows, macOS, a także innymi dystrybucjami Unix i Linux.

Interoperacyjność pozwala na tworzenie złożonych sieci komputerowych, w których różne systemy mogą współdzielić zasoby, aplikacje oraz usługi, zwiększając efektywność pracy i możliwości skalowania. Co więcej, narzędzia takie jak Wine czy Cygwin umożliwiają uruchamianie aplikacji napisanych dla jednego systemu operacyjnego na innym, otwierając drogę do jeszcze większej kompatybilności i elastyczności w zarządzaniu oprogramowaniem.

Współpraca systemów Unix i Linux z innymi platformami jest więc nie tylko możliwa, ale i często praktykowana.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł. Obserwuj EnterTheCode.pl w Wiadomościach Google, aby być na bieżąco.

Czytaj także:

Głośnik bezprzewodowy JBL do 600 zł

Customer Journey Map – jak ją stworzyć?

Hulajnoga elektryczna – 100 km/h to w ogóle legalne?

Anaglif czy podwójna ekspozycja? Estetyczny efekt w Photoshopie

Plecak na laptopa, torba czy etui – co wybrać?

Total
0
Shares
_podobne artykuły