Ostatnia aktualizacja 25 sierpnia, 2023
Linux jest znany ze swojej elastyczności i użyteczności, a kluczem do jego efektywnego wykorzystania jest zrozumienie operacji w terminalu. Podstawowe komendy Linuxa pozwalają na zarządzanie plikami, katalogami i procesami systemowymi. Często jest to sposób bardziej wydajny niż zarządzanie przy pomocy interfejsu graficznego. Dla początkujących użytkowników Linuxa zrozumienie tych komend może wydawać się skomplikowane, ale z odpowiednią wiedzą stają się one potężnym narzędziem w rękach każdego, kto chce w pełni wykorzystać możliwości tego systemu.
Sprawdź: Dowiedz się, jak utworzyć katalog w systemie Linux
Czym jest linia komend?
Linia komend w Linuxie to interfejs tekstowy, który umożliwia interakcję z systemem operacyjnym za pomocą poleceń wprowadzanych z klawiatury. Można go określić także terminalem lub konsolą. Jest to jedno z najbardziej podstawowych narzędzi w systemach Unix i Linux, które pozwala na wykonywanie różnorodnych zadań. Wśród nich można wymienić m.in. zarządzanie plikami, monitorowanie procesów systemowych, instalacja oprogramowania i wiele innych.
W przeciwieństwie do graficznego interfejsu użytkownika (GUI), który wykorzystuje okna, ikony i menu, linia komend opiera się całkowicie na tekście. Dla wielu zaawansowanych użytkowników jest to preferowany sposób interakcji z systemem, ponieważ oferuje większą kontrolę, elastyczność i często jest bardziej wydajny.
Dla początkujących użytkowników Linuxa, linia komend może wydawać się nieco onieśmielająca. Jednakże zrozumienie jej podstawowej struktury może otworzyć drzwi do głębokiego i wydajnego zarządzania systemem.
Dalsza część tekstu znajduje się pod materiałem wideo:
Podstawowe komendy – Linux
Chcąc biegle obsługiwać system, warto zaznajomić się z podstawowymi komendami Linuxa. Poniżej przedstawiamy kilka kluczowych poleceń, które każdy użytkownik tego systemu powinien znać i umieć wykorzystać, niezależnie od poziomu zaawansowania.
Wyświetlanie zawartości katalogu
Komenda ls w systemie Linux służy do wyświetlania zawartości katalogu, a opcja -l (long format) dodaje do tego szczegółowe informacje o plikach i katalogach.
ls -lWynik tego polecenia przedstawia się w następujący sposób:
- Typ pliku i prawa dostępu (np.
-rwxr-xr-x) - Liczba dowiązań twardych do pliku
- Właściciel pliku
- Grupa pliku
- Rozmiar pliku w bajtach
- Data i czas ostatniej modyfikacji
- Nazwa pliku
Opcja -l jest szczególnie przydatna, gdy chcemy zrozumieć strukturę katalogu, w tym prawa dostępu do plików i katalogów, co może być kluczowe dla bezpieczeństwa systemu.
Komendę można również zapisać jako ls -lh, co zmienia jednostkę rozmiaru plików z bajtów na jednostki czytelne dla człowieka (kilobajty, megabajty itd.)
Zmiana bieżącego katalogu
Komenda cd (change directory) w systemie Linux służy do zmiany bieżącego katalogu roboczego. Jest to jedna z najczęściej używanych komend, która pozwala na nawigację między różnymi katalogami w systemie plików. Używa się jej w połączeniu z innymi komendami, np. ls, aby przeglądać katalogi i manipulować ich strukturą.
cd DocumentsW tym przypadku komenda przenosi użytkownika do katalogu o nazwie “Documents”, który znajduje się w bieżącym katalogu roboczym. Jeśli katalog “Documents” istnieje, staje się on nowym katalogiem roboczym, a wszystkie kolejne operacje będą wykonywane w kontekście tego katalogu.
Można także użyć pełnej ścieżki, jeśli chcemy przejść do katalogu “Documents” niezależnie od bieżącego miejsca w systemie plików. Na przykład:
cd /home/uzytkownik/DocumentsWyświetlanie bieżącej ścieżki katalogu
Komenda pwd (print working directory) jest prostym, ale niezwykle użytecznym narzędziem w systemach Unix i Linux. Jej głównym zadaniem jest wyświetlenie pełnej ścieżki do bieżącego katalogu roboczego.
Wydanie komendy pwd bez żadnych argumentów wyświetli pełną ścieżkę do katalogu, w którym obecnie się znajdujesz. Na przykład:
pwd
/home/uzytkownik/DocumentsZobacz: Dowiedz się, jak działa system plików w Linuxie
Podstawowe komendy Linux – tworzenie nowego katalogu
Komenda mkdir (make directory) w systemach Unix i Linux służy do tworzenia nowych katalogów. Jest to podstawowe narzędzie, które pozwala na organizację plików i katalogów w systemie plików.
Wydanie komendy mkdir Nowy_Katalog stworzy nowy katalog o nazwie “Nowy_Katalog” w bieżącym katalogu roboczym. Na przykład:
mkdir Nowy_KatalogOpcja -p: Ta opcja pozwala na tworzenie katalogów nadrzędnych, jeśli nie istnieją. Na przykład, jeśli chcesz stworzyć katalog “Nowy_Katalog” wewnątrz innego katalogu, który jeszcze nie istnieje, możesz użyć komendy:
mkdir -p Katalog_Nadrzedny/Nowy_Katalog
