Ostatnia aktualizacja 2 listopada, 2023
ENIAC, czyli Electronic Numerical Integrator And Computer, zapoczątkował rewolucję w dziedzinie komputerów, stając się pierwszym pełnoskalowym komputerem elektronicznym. Zaprojektowany w latach 40. XX wieku, przełamał bariery technologiczne poprzez zastosowanie lamp elektronowych do przetwarzania danych, zamiast mechanicznych przełączników. Jego zdolność do wykonywania tysięcy obliczeń na sekundę była wówczas niewyobrażalna i znacząco przewyższała możliwości dotychczasowych maszyn. Będąc jednym z pierwszych powszechnie znanych komputerów, nie tylko przyspieszył rozwój technologii obliczeniowych, ale również ukształtował podstawy architektury tych urządzeń. Jaka jest jego historia i jak dokładnie funkcjonował?
Historia jednego z pierwszych komputerów
Projekt ENIAC zapoczątkowano w czasach II wojny światowej. Był odpowiedzią na zapotrzebowanie armii amerykańskiej na zaawansowane narzędzie do obliczeń artyleryjskich. Wyzwanie to podjęli w latach 1943-1945 John Mauchly i J. Presper Eckert z University of Pennsylvania. Ich praca miała ogromny wpływ na dalsze losy informatyki, stanowiąc przełom w sposobie myślenia o technologiach obliczeniowych.
ENIAC różnił się od poprzedników. Najważniejsze cechy tego urządzenia dotyczyły następujących zagadnień:
- Był pierwszym komputerem elektronicznym o charakterze uniwersalnym. Mógł wykonywać różnorodne typy obliczeń, w przeciwieństwie do wcześniejszych maszyn zaprojektowanych do konkretnych zadań.
- Użycie lamp elektronowych było przełomem. Umożliwiało znacznie szybsze i bardziej niezawodne przetwarzanie danych niż dotychczasowe rozwiązania mechaniczne czy elektromechaniczne.
- ENIAC mógł przeprowadzać tysiące operacji na sekundę – tempo niewyobrażalne dla innych maszyn tamtych czasów. Otworzyło to drogę do nowych możliwości w przetwarzaniu danych.
- Jego rozmiary i zapotrzebowanie na moc były imponujące – zajmował około 167 m², ważył około 30 ton i używał 200 kW energii elektrycznej, co było efektem zastosowania aż 17 468 lamp elektronowych.
Innowacyjny charakter ENIAC-a nie ograniczał się jedynie do jego mocy obliczeniowej czy rozmiaru. Maszyna miała również niebagatelny wpływ na koncepcje wytwarzania oraz programowania komputerów, kształtując podstawy dla przyszłych projektów w tej dziedzinie. Jego konstrukcja i sukces stały się fundamentem, na którym zbudowano kolejne generacje maszyn cyfrowych.
Dalsza część tekstu znajduje się pod materiałem wideo:
Do czego służył ENIAC?
Choć dzisiejsze komputery przewyższają go pod wieloma względami, w momencie swojego debiutu maszyna ta była czymś niespotykanym. Z jego pomocą obliczenia, które wcześniej zajmowały tygodnie lub miesiące, można było wykonać w ciągu kilku godzin.
Zastosowania ENIAC-a były różnorodne i przełomowe:
- Obliczanie trajektorii pocisków: ENIAC znacząco przyspieszył proces planowania wojskowego, pozwalając na szybkie obliczenia potrzebne do efektywnego wykorzystania artylerii.
- Rozwiązywanie skomplikowanych problemów numerycznych: Możliwości ENIAC-a wykorzystywano w różnych dziedzinach nauki i techniki, od fizyki po inżynierię.
- Przetwarzanie danych meteorologicznych: ENIAC umożliwił szybsze i dokładniejsze przewidywanie pogody. Miało to znaczenie zarówno dla codziennego życia, jak i operacji wojskowych.
- Symulacje testów jądrowych: Dzięki jego mocy obliczeniowej możliwe było modelowanie złożonych eksperymentów jądrowych, co było kluczowe w okresie zimnej wojny.
Jednym z wyzwań, jakie stawiał przed swoimi użytkownikami, było skomplikowane i czasochłonne programowanie. ENIAC był programowany za pomocą fizycznego przekonfigurowania kabli i przełączników. Wymagało to nie tylko czasu, ale i głębokiego zrozumienia działania maszyny. Pomimo tych trudności, umożliwił on przeprowadzenie szeregu obliczeń o znaczeniu historycznym.
Wpływ ENIAC-a na dalszy rozwój technologii był ogromny. Jego sukces zainspirował kolejne pokolenia naukowców i inżynierów do poszukiwania nowych rozwiązań w dziedzinie elektroniki i programowania. Wprowadził nową erę w przetwarzaniu danych, ustanawiając standardy i otwierając drzwi do nowych, niezbadanych wówczas możliwości.
Czytaj także:
Historia sztucznej inteligencji. Etapy powstawania nowej technologii
